Operační program přeshraniční spolupráce Česká republika–Polská republika 2007–2013
Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska–Rzeczpospolita Polska 2007–2013
Fond mikroprojektů / Fundusz Mikroprojektów Euroregionu Těšínské Slezsko – Śląsk Cieszyński
Název / Tytuł projektu: Dvě města - jedna tradice / Dwa miasta - jedna tradycja
Registrační číslo / Numer rejestracyjny: CZ.3.22/3.3.05/10.02025
Realizace / Realizacja projektu: 1/2011 - 12/2011
Konečný uživatel / Odbiorca końcowy: Muzeum Těšínska, příspěvková organizace
Partner: Muzeum Śląska Cieszyńskiego
Popis projektu
Muzeum Těšínska i Muzeum Śląska Cieszyńskiego dlouhodobě rozvíjí přeshraniční spolupráci v oblasti kulturních aktivit, výstavnictví, vědeckého výzkumu i publikační činnosti.
Hlavním cílem projektu je přeshraniční integrace a posílení dlouhodobých forem spolupráce, zvýšení kvality marketingových aktivit a přilákat zájemce k návštěvě obou institucí, dále prohlubování vzájemných kontaktů a odbourat jazykovou bariéru. Cílem je rovněž společná prezentace výsledků činností obou institucí, vytvoření podmínek pro středně a dlouhodobou spolupráci v oblasti výstavnictví a propagace a pravidelné setkávání a spolupráce obou institucí.
Projekt je zaměřen na mládež, školáky, studenty, odborné pracovníky z oblasti kultury včetně muzejnictví, kteří se zabývají výzkumem historie Těšínska a zajímají se o sbírky obou muzeí, obyvatele Těšínska, kteří poznávají své tradice a historii a širokou veřejnost, zejména z České a Polské republiky.
Opis projektu
Muzeum Těšínska oraz Muzeum Śląska Cieszyńskiego od wielu lat prowadzi współpracę transgraniczną przygotowując imprezy kulturalne, wystawy, prowadząc badania naukowe oraz działalność wydawniczą.
Głównym celem projektu jest integracja transgraniczna oraz wzmocnienie dotychczasowych form współpracy, podniesienie jakości działań marketingowych oraz zachęcenie zainteresowanych do odwiedzenia obu instytucji, pogłębianie wzajemnych kontaktów oraz likwidacja barier językowych. Celem jest też wspólna prezentacja wyników działań obu instytucji, stworzenie warunków współpracy w najbliższym okresie oraz długoterminowej w dziedzinie wystawiennictwa, promocji oraz organizowanie regularnych spotkań roboczych i współpraca obu instytucji.
Projekt skierowany jest do młodzieży, uczniów, studentów, pracowników naukowych związanych z kulturą, a szczególnie z muzealnictwem, którzy zajmują się badaniem historii Śląska Cieszyńskiego oraz zajmują się zbiorami obu muzeów, do mieszkańców Śląska Cieszyńskiego, którzy poznają tradycje i historię oraz do szerokiej publiczności, zwłaszcza z Republiki Czeskiej i Polski.
Seznam akcí
- Národopisná pracovnice / Ludoznawczyni Jiřina Králová
- Franciszek Świder
- Panská sídla na Těšínsku / Siedziby szlacheckie na Śląsku Cieszyńskim
- Noc v Archeoparku / Noc w Archeoparku
- Archeologické nálezy vrcholného středověku na Těšínsku / Znaleziska archeologiczne z okresu późnego średniowiecza na Śląsku Cieszyńskim
- Tradice hornictví / Tradycje górnictwa
- Zašla sláva chladných zbraní / Miniona sława broni białej
Projekt je spolufinancován Evropskou unií z prostředků ERDF prostřednictvím Euroregionu Těšínské Slezsko – Śląsk Cieszyński.
Projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach ERDF za pośrednictwem Euroregionu Těšínské Slezsko – Śląsk Cieszyński.
Národopisná pracovnice / Ludoznawczyni Jiřina Králová
(2.6. - 30.10.2011, VS Muzea Těšínska Orlová)
Plakát ke staženíV letošním roce si připomínáme 100. výročí narození významné osobnosti národopisu Těšínska, rodačky z Orlové-Lazů, paní Jiřiny Králové. Celý svůj život zasvětila výzkumu, dokumentaci, ekonstrukcím a propagaci lidových krojů a lidové kultury těšínského regionu. Své poznatky získala bohatým systematickým terénním výzkumem, kterým zachytila vývoj lidového oděvu v podhorských a horských oblastech Beskyd, včetně moravsko-slovenského pomezí (Čadecko).
Výstava přiblíží její sbírku krojových součástek, rukopisných studií, ukázek krojových rekonstrukcí i vlastnoručních vzorníků jednotlivých technologií výšivky na Těšínsku. To vše doplní fotografie a zápisové karty z terénního výzkumu autorky, ukázka z bohaté kresebné dokumentace originálních součástek těšínských, jablunkovských, lašských i horalských krojů. Návštěvníci nebudou ochuzeni ani o krásu těšínských krojových šperků, které tvoří také součást uceleného osobního fondu vlastivědné pracovnice Jiřiny Králové.
Výstava potrvá od 2.6.2011 (slavnostní zahájení v 10 h) do 30.10.2011.
W bieżącym roku mija 100. rocznica urodzin wybitnej ludoznawczyni Śląska Cieszyńskiego, która urodziła się w Orlowej-Lazach, pani Jiřiny Králowej. Całe swoje życie poświęciła badaniom, dokumentowaniu, rekonstrukci i propagowaniu strojów oraz kultury ludowej regionu cieszyńskiego. Swoje wiadomości zyskała dzięki systematycznym badaniom terenowym, w których zajmowała się historią rozwoju stroju ludowego na terenach podgórskich i górskich Beskidu Śląskiego, łącznie z pograniczem morawsko-słowackim (ziemia czadecka).
Wystawa zaznajomi zwiedzających z jej kolekcją elementów stroju, odręcznymi notatkami badawczymi, rekonstrukcją strojów i wykonanymi własnoręcznie wzornikami poszczególnych technik haftów z terenu Śląska Cieszyńskiego. Całość uzupełnią fotografie oraz karty z badań terenowych autorki, bogata dokumentacja rysunkowa elementów stroju cieszyńskiego, jabłonkowskiego, laskiego i góralskiego. Zwiedzający będą mogli podziwiać również piękną biżuterię cieszyńską do stroju ludowego, która tworzy integralną część prywatnych zbiorów ludoznawczyni Jiřiny Králowej.
Wystawa trwać będzie od 2.6.2011 (uroczyste otwarcie o godzinie 10) do 30.10.2011.
Franciszek Świder
(14.7. - 30.9.2011, VS Muzea Těšínska Karviná)
V roce 2011 uplyne 100 let od narození významného umělce, akademického malíře a sochaře Franciszka Świdra (27.1.1911 – 22.3.1997), rodáka z Karviné. Svůj mimořádný talent uplatnil na studiích v Krakově, které završil v roce 1938 absolvováním Akademie výtvarných umění v Praze.
Výstava představí řadu uměleckých děl zhotovených rozličnými výtvarnými technikami, pro něž čerpal autor náměty ze své milované Karviné a jejího okolí. Své místo zde mají i osobní památky, fotografie, písemnosti a předměty každodenní potřeby, kterými byl Franciszek Świder obklopen. Malířské náčiní, které léta používal, evokuje jeho přítomnost…
Výstava potrvá od 14.7.2011 (slavnostní zahájení v 17 h) do 30.9.2011.
W 2011 r. mija 100. rocznica urodzin cenionego artysty, malarza i rzeźbiarza akademickiego Franciszka Świdra (27.1.1911 – 22.3.1997), pochodzącego z Karwiny. Swój wyjątkowy talent kształcił w Krakowie, a później w Akademii Sztuk Pięknych w Pradze, którą ukończył w 1938 roku.
Karwińska wystawa prezentuje cały szereg prac z bogatego dorobku artysty, wykonanych różnymi technikami, których inspiracją była ukochana Karwina i jej okolica. Całość uzupełniają pamiątki osobiste w postaci fotografii, dokumentów i przedmiotów codziennego użytku, które otaczały Franciszka Świdra. Przybory malarskie, których przez lata używał, przywołują jego obecność…
Wystawa trwać będzie od 14.7.2011 (uroczyste otwarcie o godzinie 17) do 30.9.2011.
In 2011 there will be the 100th anniversary of the birth of significant artist, academic painter and sculptor Franciszek Świder (27.1.1911 - 22.3.1997), a native of Karviná. He applied his extraordinary talent during his studies in Cracow, which he completed by graduating from the Academy of Fine Arts in Prague.
The exhibition will present several works of art done using various artistic techniques, for which the author found themes in his beloved Karviná and its surroundings. Personal keepsakes, photographs, documents and objects of everyday use that Franciszek Świder was surrounded by can also be found here. The painting aids that he used for years evoke his presence...
The exhibition will run from 14.7.2011 (opening ceremony at 5 pm) to 30.9.2011.
Im Jahr 2011 jährt sich zum 100. Mal der Geburtstag des bekannten Künstlers, akademischen Malers und Bildhauers Franciszek Świder (27.1.1911 - 22.3.1997), einem Landsmann aus Karviná (Karwin). Bereits beim Studium in Krakau, welches er im Jahr 1938 an der Akademie der Bildenden Künste in Prag beendete, kam sein besonderes Talent zur Geltung.
Auf der Ausstellung wird eine Reihe von künstlerischen Werken präsentiert, für die der Künstler unterschiedliche Herstellungstechniken verwendet hat. Die Motive hierfür hat er in seinem geliebten Karviná und Umgebung gefunden. Es sind hier aber auch persönliche Erinnerungen, Fotografien, Schriftstücke sowie Gegenstände des täglichen Bedarfs zu finden, von denen Franciszek Świder in seinem Leben umgeben war. Durch die Malerutensilien, mit denen der Künstler jahrelang gearbeitet hat, könnte man meinen, dass er anwesend wäre...
Die Ausstellung dauert vom 14.7.2011 (die Eröffnungszeremonie um 17 Uhr) bis 30.9.2011.
Panská sídla na Těšínsku / Siedziby szlacheckie na Śląsku Cieszyńskim
(6.9. - 20.11.2011, VS Muzea Těšínska Český Těšín)
Stejně jako na jiných místech i na Těšínsku prošla panská (šlechtická) sídla četnými historickými změnami. Jen málo z nich si zachovalo nezměněný charakter panského sídla – venkovského zámku nebo městské palácové stavby. Měnili se jejich majitelé, přicházely společenské zvraty, nejeden vzestup vystřídal strmý pád.
Řada objektů zanikla, mnohé byly upraveny, některé úplně přestavěny pro změněné společenské potřeby. Vedle těch, které se vyšvihly do horních pater společenského zájmu a dále sloužily svým majitelům jako místo rodinného života a společenské reprezentace, se do dnešních dnů dochovala také část těch, které se proměnily ve správní a administrativní centrum panství nebo jinak sloužily novodobému podnikání svých majitelů.
Na přelomu 19. a 20. století stálo na Těšínsku (v části spadající do dnešní ČR) více jak 40 takových staveb. V průběhu 20. století, zejména v jeho druhé polovině, mnohé z nich nenávratně zanikly. Byly zbořeny, poškodila je důlní nebo průmyslová činnost, zmizely pod hladinou přehrady. Do současnosti se jich dochovalo 18, 26 zcela zaniklo, z jednoho jsou ruiny. Mnohé dále chátrají…
Výstava potrvá od 6.9.2011 (slavnostní zahájení v 17 h) do 20.11.2011.
Podobnie jak gdzie indziej, również na Śląsku Cieszyńskim siedziby szlacheckie ulegały licznym przeobrażeniom historycznym. Zmieniali się ich właściciele, uzależnione były od przemian społecznych, nierzadko po okresie prosperity następował gwałtowny upadek. Tylko nieliczne budowle zachowały swój pierwotny charakter siedziby szlacheckiej – wiejskiego dworu, zamku lub miejskiego pałacu.
Cały szereg obiektów zanikło w zupełności, wiele zostało przebudowanych, niektóre dostosowano do innych potrzeb społecznych. Obok tych, które spełniały wyższe wymagania swoich właścicieli i dalej służyły im jako centrum życia rodzinnego oraz społecznego, zachowała się do dzisiaj także część tych, które zamieniono w centrum zarządzania i administracji dóbr lub w inny sposób służyły w prowadzeniu interesów swoim właścicielom.
Na przełomie XIX i XX wieku na Śląsku Cieszyńskim (w części należącej w chwili obecnej do Republiki Czeskiej) istniało ponad czterdzieści takich obiektów. W XX wieku, zwłaszcza w jego drugiej połowie, wiele z nich nieodwracalnie zanikło. Zostały wyburzone, zniszczone przez szkody górnicze lub działalność przemysłową, zniknęły pod wodami zbiorników wodnych. Do czasów dzisiejszych przetrwało osiemnaście, dwadzieścia sześć całkowicie zaniknęło, jeden zachował się jako ruina. Wiele nadal podupada…
Wystawa trwać będzie od 6.9.2011 (uroczyste otwarcie o godzinie 17) do 20.11.2011.
Noc v Archeoparku / Noc w Archeoparku
(28.5.2011, 14-24 h, Archeopark Chotěbuz-Podobora)
Poprvé v historii Archeoparku táborové ležení a život Slovanů, velké množství kostýmovaných účastníků, ukázka středověkého obchodu, řemesel, zbraní, bojového umění, dobových her, prohlídky hradiště s průvodcem, soutěže a pracovní listy pro děti, lukostřelba, ochutnávka tradičních slovanských pokrmů.Zajištěna bezplatná kyvadlová autobusová přeprava z Masarykových sadů v Českém Těšíně do Archeoparku v Chotěbuzi a naopak. První odjezd autobusu z Českého Těšína ve 13:45 h. Poslední odjezd z Archeoparku ve 21 h.
Po raz pierwszy w historii Archeoparku: obozowisko i życie Słowian, wiele postaci w strojach z epoki, pokaz średniowiecznego handlu, rzemiosła, broni, sztuk walk, gier z epoki, zwiedzanie grodziska z przewodnikiem, konkursy oraz zabawy dla dzieci, strzelanie z łuku, degustacja tradycyjnych słowiańskich potraw. Można skorzystać z bezpłatnego autobusowego transportu wahadłowego z Alei Masaryka w Czeskim Cieszynie do Archeoparku w Kocobędzu. Pierwszy odjazd autobusu z Czeskiego Cieszyna o godz. 13:45. Ostatni kurs powrotny z Archeoparku o godz. 21.
Archeologické nálezy vrcholného středověku na Těšínsku / Znaleziska archeologiczne z okresu późnego średniowiecza na Śląsku Cieszyńskim
(22.11.2011 - 30.3.2012, VS Muzea Těšínska v Orlové)
Přestože bývá vrcholný středověk někdy nazýván jako „temný“, jedná se o období významných změn, které se nevyhnuly ani regionu Těšínského Slezska.
Výstava je věnována archeologickým nálezům právě tohoto období. Jejím cílem je představit středověkou hmotnou kulturu, nejvýznamnější lokality regionu a stručně poukázat i na další aspekty této doby a jejího vývoje specifické pro zdejší region. Artefakty zastupující různá odvětví lidské činnosti (vojenství, zemědělství, řemeslo a další) budou doplněny obrazovým a ikonografickým materiálem souvisejícím s dobou 13. až konce 15. století. Výstava prezentuje nejen archeologické nálezy ze sbírek Muzea Těšínska, ale i dalších institucí jako např. Muzeum Śląska Cieszyńskiego v Těšíně, Ostravského muzea nebo Archeologického ústavu AV ČR v Brně.
Výstava potrvá od 22.11.2011 (slavnostní zahájení v 10 h) do 30.3.2012.
Mimo, że późne średniowiecze bywa też czasem nazywane w negatywnym pojęciu „schyłkowym“, chodzi o okres niezwykle ważnych przemian, które dotarły również na teren Śląska Cieszyńskiego.
Wystawa jest poświęcona znaleziskom archeologicznym właśnie z tego okresu. Jej celem jest zaprezentowanie średniowiecznej kultury materialnej, najważniejszych miejsc w regionie i w zarysie ma zwrócić uwagę na inne aspekty tego okresu oraz specyficzne elementy charakterystyczne dla całego obszaru Śląska Cieszyńskiego. Artefakty reprezentujące różne dziedziny ludzkiej działalności (wojskowość, rolnictwo, rzemiosło i inne) zostaną uzupełnione materiałem ikonograficznym z okresu od XIII do końca XV wieku. Poza zabytkami archeologicznymi ze zbiorów Muzeum Těšínska na wystawie znajdą się obiekty również z innych instytucji, np. Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie, Ostrawskiego Muzeum lub Instytutu Archeologii Akademii Nauk w RC w Brnie.
Wystawa trwać będzie od 22.11.2011 (uroczyste otwarcie o godzinie 10) do 30.3.2012.
Tradice hornictví / Tradycje górnictwa
(od 29.11.2011, Technické muzeum v Petřvaldě)
Černé uhlí je jedním z úžasných darů přírody. Jeho existence, objev a následné využití přineslo lidem netušené možnosti, ohromující průmyslový rozmach i změnu životního stylu. Černouhelné hornictví je součástí každodenního života obyvatel Těšínského Slezska už po více než dvě staletí. První nesmělé krůčky a nálezy uhlí byly učiněny a písemně doloženy v údolí Burňa v Polské (dnes Slezské) Ostravě v roce 1763, o 13 let později pak v Karviné.
Expozice seznamuje s dolováním černého uhlí, s jeho počátky i technickým pokrokem v dobývání, řadou důlních podniků, životem v koloniích, těžbou uhlí v současnosti, změnami krajiny a dalšími zajímavostmi. Představuje hornické tradice i slavnosti, které jsou dodnes živé a které jsou spojeny s hornickými kapelami a spolky. Expozice znázorňuje hornický život v celé jeho každodennosti i pestrosti.
Výstava potrvá od 29.11.2011 (slavnostní zahájení v 10 h).
Węgiel kamienny jest jednym ze wspaniałych darów przyrody. Jego istnienie, odkrycie i wykorzystanie otwarło przed ludzkością niebywałe możliwości, spowodowało rozwój przemysłu i zmianę stylu życia. Już ponad dwieście lat górnictwo węgla kamiennego towarzyszy życiu codziennemu obywateli Śląska Cieszyńskiego. Pierwsze informacje pisane pochodzą z 1763 roku, kiedy w dolinie Burnia w Polskiej (obecnie Śląskiej) Ostrawie odkryto poklady węgla, trzynaście lat później węgiel odkryto również w Karwinie.
Ekspozycja zaznajamia z wydobyciem węgla kamiennego, z początkami i zmianami technologicznymi jego wydobycia, z całym szeregiem zakładów górniczych, z życiem w koloniach, z obecnym wydobyciem węgla, zmianami w krajobrazie oraz wieloma ciekawostkami. Pokazuje tradycje górnicze i uroczystości, które do dzisiaj przetrwały i związane są z orkiestrami górniczymi i stowarzyszeniami. Ekspozycja jest obrazem codzienności i barwności życia górniczego.
Wystawa trwać będzie od 29.11.2011 (uroczyste otwarcie o godzinie 10).
Zašla sláva chladných zbraní / Miniona sława broni białej
(8.11.2011 - 11.3.2012, VS Muzea Těšínska Musaion Havířov)
Chladné zbraně provázejí lidstvo od nejstarších dob. Představovaly nejdůležitější nástroje a pomůcky člověka k obstarání obživy, pracovním činnostem a k obraně. Zpočátku byly vyráběny z přírodních materiálů (kámen, kost, dřevo), kvalitativní změnu přinesl objev a zpracování kovů, bronzu a zejména železa. Ačkoli se chladné zbraně pojí především s vojenstvím, kromě vojenské však plnily významnou symbolickou funkci, byly znakem společenského postavení a moci majitele a staly se důležitými doplňky šlechtického oděvu nebo úřednického a spolkového stejnokroje. Pod pojmem chladné zbraně rozumíme ty, které jsou obsluhovány pouze silou lidské ruky. Podle způsobu ovládání jsou rozdělovány na poboční a dřevcové, podle způsobu použití pak na sečné, bodné či úderné.
Výstava prezentuje základní vývoj hlavních druhů chladných, zejména pobočních zbraní, mezi něž patří např. meč, šavle, kord, palaš, ale rovněž dřevcové zbraně zastoupené sekerami, kopími či halapartnami. Jednotlivá období jsou doplněna o názorné ukázky výstroje a výzbroje vybraných druhů vojska. Výstava si klade za cíl v základním historickém průřezu seznámit návštěvníka s vývojem chladných zbraní, jejich souvislosti s válečnou taktikou a technikou a v neposlední řadě se nechat okouzlit krásou těchto předmětů, které sehrály v lidské společnosti tak významnou roli.
Výstava potrvá od 8.11.2011 (slavnostní zahájení v 17 h) do 11.3.2012.
Broń biała towarzyszy ludzkości od najstarszych czasów. Traktowana jako narzędzie zapewniała człowiekowi pożywienie, pomagała w pracach, ale także chroniła go przed niebezpieczeństwem. Początkowo wykonywana była z naturalnych materiałów (kamień, kość, drewno). W miarę upływu czasu, wraz z wynalezieniem technologii obróbki metali, brązu, a zwłaszcza żelaza, jakość wyrobów rosła. Pomimo że broń biała kojarzona jest głównie z wojskiem, spełniała również niezwykle ważne funkcje symboliczne, była oznaką statusu społecznego oraz mocy właściciela, stała się nieodłącznym elementem ubioru szlacheckiego, urzędniczego oraz uniformu różnych stowarzyszeń. Pod pojęciem broń biała rozumiemy taką broń, która służy do walki wręcz. Broń białą dzielimy na obuchową, sieczną i drzewcową, według sposobu stosowania na kłującą, tnącą i miażdżącą.
Na wystawie zostały zaprezentowane kolejne fazy rozwoju broni białej, zwłaszcza siecznej, do której należą np. miecz, szabla, szpada, pałasz, a także broni drzewcowej, do której zalicza się m.in. kopie i halabardy. Poszczególne etapy czasowe uzupełniono prezentacją uzbrojenia i wyposażenia określonych formacji wojsk. Wystawa ma na celu zaznajomić zwiedzających z podstawami rozwoju historycznego broni białej, powiązaniem z taktyką i techniką wojenną i wreszcie oczarować pięknem przedmiotów, które odegrały niezwykle ważną rolę w dziejach ludzkości.
Wystawa trwać będzie od 8.11.2011 (uroczyste otwarcie o godzinie 17) do 11.3.2012.
Všechny kontakty
